Öğretmenlerin Eğitimde Yapay Zeka Kullanımına Yönelik Tutumlarının İncelenmesi
Anahtar Kelimeler:
Yapay Zeka, Eğitimde Yapay Zeka Kullanımı, TutumÖzet
Teknoloji günümüzde yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu kasamda gelişen teknolojiler sayesinde yapay zeka, insanların yaşam alanlarına girmiş ve birçok değişiklik meydana getirmiştir. Yapay zeka uygulamaları eğitim alanında da giderek daha fazla kullanılmaktadır. Öğrencilere özelleştirilmiş öğrenme deneyimleri sunma, öğretmenlere daha verimli ders planlama ve değerlendirme imkanı sağlama, öğrenci ilerlemesini izleme ve öngörü analitiği yapma gibi birçok fayda sağlayabilirler (Ouyang ve Jiao, 2021). Bu nedenle, öğretmenlerin ve öğrencilerin bu teknolojilere yönelik farkındalığının ve becerilerinin artırılması önemlidir. Araştırmada öğretmenlerin eğitimde yapay zeka kullanımına yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Bu kapsamda öğretmenlerin yapay zekaya yönelik tutumlarının incelenmesi bakımından betimsel araştırma modellerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni 2023-2024 eğitim öğretim yılında Kayseri ilinde görev yapmakta olan ilkokul ve ortaokul kademesindeki bütün öğretmenler olarak belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemini ise bu evren içerisinde ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 190 gönüllü katılımcı öğretmen konuşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak demografik bilgi formu ve Yapay Zekâya Yönelik Genel Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde nicel ve analiz yöntemleri kullanılmıştır. Bu kapsamda elde edilen veriler SPSS24 veri analiz programı kullanılarak analiz edilmiş, öğretmenlerin sosyal demografik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yüzde ve frekans dağılımları verilmiştir. Ayrıca bağımsız örneklem t testi ve ANOVA testi ile öğretmenlerin yapay zekaya yönelik tutumları demografik özelliklerle ilişkilendirilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin yapay zekaya yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu cinsiyet bakımından kadın öğretmenlerin erkeklere göre yapay zekaya yönelik tutumlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin yaşları bakımından yapılan karşılaştırmalarda 40 yaş altındaki öğretmenlerin yapay zekaya yönelik tutumlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin görev yaptıkları öğretim kademesi bakımından ortaokul kademesindeki öğretmenlerde yapay zekaya yönelik tutumların daha yüksek olduğu, eğitim durumuna göre ise lisansüstü eğitim düzeyine sahip olan öğretmenlerin lisans mezuniyeti olanlara göre yapay zekaya yönelik tutumlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.
Referanslar
Akgun, S., & Greenhow, C. (2022). Artificial intelligence in education: Addressing ethical challenges in K-12 settings. AI and Ethics, 2(3), 431-440.
Alam, A. (2021, November). Possibilities and apprehensions in the landscape of artificial intelligence in education. In 2021 International Conference on Computational Intelligence and Computing Applications (ICCICA) (pp. 1-8). IEEE.
Baker, M. J. (2000). The roles of models in Artificial Intelligence and Education research: a prospective view. Journal of Artificial Intelligence and Education, 11, 122-143.
Banaz, E., & Maden, S. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(2), 1173-1180.
Chen, L., Chen, P., & Lin, Z. (2020). Artificial intelligence in education: A review. Ieee Access, 8, 75264-75278.
Chen, X., Xie, H., Zou, D., & Hwang, G. J. (2020). Application and theory gaps during the rise of artificial intelligence in education. Computers and Education: Artificial Intelligence, 1, 100002.
Huang, J., Saleh, S., & Liu, Y. (2021). A review on artificial intelligence in education. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 10(3).
Hwang, G. J., Xie, H., Wah, B. W., & Gašević, D. (2020). Vision, challenges, roles and research issues of Artificial Intelligence in Education. Computers and Education: Artificial Intelligence, 1, 100001.
İçöz, S., & İçöz, E. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ uygulamalarına yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 4(3), 987-1001.
Kaya, F., Aydin, F., Schepman, A., Rodway, P., Yetişensoy, O., & Demir Kaya, M. (2024). The roles of personality traits, AI anxiety, and demographic factors in attitudes toward artificial intelligence. International Journal of Human–Computer Interaction, 40(2), 497-514.
Khosravi, H., Shum, S. B., Chen, G., Conati, C., Tsai, Y. S., Kay, J., ... & Gašević, D. (2022). Explainable artificial intelligence in education. Computers and Education: Artificial Intelligence, 3, 100074.
Ouyang, F., & Jiao, P. (2021). Artificial intelligence in education: The three paradigms. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2, 100020.
Pham, S. T., & Sampson, P. M. (2022). The development of artificial intelligence in education: A review in context. Journal of Computer Assisted Learning, 38(5), 1408-1421.
Roll, I., & Wylie, R. (2016). Evolution and revolution in artificial intelligence in education. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 26, 582-599.
Seyrek, M., Yıldız, S., Emeksiz, H., Şahin, A., & Türkmen, M. T. (2024). Öğretmenlerin Eğitimde Yapay Zeka Kullanımına Yönelik Algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(106), 845-856.
Tan, Ç., Ceylan, Y., & Öztürk, O. (2023). Öğrermenlerin yapay zekaya karşı tutumlarının incelenmesi. The Journal of Social Sciences, 67(67), 72-83.
